Forma Edebiyatı

İşlerin yoğunluğunun artması ve sonrasında da kısa bir izin nedeniyle bir süredir yazılara ara vermek zorunda kalmıştım. Futbol tatildeyken daha çok yazacak , yorunlayacak konu oluyor desek yalan olmaz heralde. Transfer haberleri , hazırlık kampları, takımın uyumu, formalar vsvsvs..Her şey hakkında insan ahkam kesmek istiyor. Şu oyuncu şu takıma olur , bu olmaz , bunu niyer bu kadara aldınız , bunu niye almadınız ,formanın yakası niye böyle !

Bu sene Beşiktaş taraftarı şampiyon takımının Şampiyonlar Ligi'nde giyeceği formaları heyecanla bekliyordu. Bir de, sponsor umbrodan adidas'a geçince beklentiler artmıştı.

Beşiktaş 2009-2010 forma lansmanı 17 Temmuz'da yapıldı. Beşiktaş'ın bu sezon giyeceği 3 forma Ümraniye Tesisleri'nde yapılan bir defileyle tanıtıldı. Forma tanıtımını takiben taraftar forumlarında , gazetelerde formalarla ilgili binbir eleştiri yazıldı, çizildi. Ortaya çıkarılan bir ürün için herkesin yorumu ve eleştirisi tabii ki olacak, zevkler ve renkler de tabii ki tartışılmayacak ama üç büyük takımın taraftarı için de aynı durum geçerli. 10 - 15 milyon değişik zevk , 10 - 15 milyon başkan, teknik adam, tasarımcı , pazarlamacı.Taraftarın tamamı da kulübün sahibi, kendinde söz hakkı buluyor; bulmalı da..Ama burada ince bir çizgi var ; eleştiri ile karalama ve bunun üzerinden birilerini yıpratıp prim yapma arasındaki fark..İşte bu noktada yanlış yapıyoruz.


Beşiktaş taraftarı formaları beğenmemekle kalmayıp bayaa da yaygara kopardı , anneannemin kazağına benzemişten , tuvalette tasarlanmış bunlara kadar bir ton eleştiri..

Bir defa , forma kutsaldır. Takımının logosunun üstünde yer aldığı , oyuncuların sahaya çıkıp ter akıttığı o formalara bu şekilde eleştiri yapılmamalıdır diye düşünüyorum. Bakın , beğenmemekten bahsetmiyorum. Formayı küçültmekten , saygınlığını ve değerini azaltmaktan bahsediyorum. Bu işin bir tarafı , manevi..

Bir de teknik tarafı var tabii..Forma üretimi ile ilgili süreçler..Taraftarların, basının bilmediği konu bu aslında. Her sene liglerin bitiminde haber sıkıntısı çeken gazetelerin oyuncağı forma tasarımları. Markaların dünyadaki tüm takımlara sene başında belirledikleri 5 - 6 değişik skecin versiyonlarını yaptıklarını yeni yeni fark eden medyada başlıyor photoshop çalışmaları. Eğlenceli tabii , eskiden bilgisayar oyunlarında takımın formasını renklendirmekten acayip keyif alırdım ;onun gibi..Ama gerçek hayatta durum biraz daha farklı tabii..

Formaların o lansman gününe gelmesi 1 senelik bir süreç aslında. Mesela 2010 - 2011 forma tasarım ve geliştirme çalışmaları önümüzdeki ay başlayacak. Bu süreç boynca kulübün etkileyemediği ve etkileyebildiği kısımlar var.

Mesela sponsorlar konusu..Bu konuda taraftar hep yakınır , Ülker olursa almam , o formaya da yine avea'yı mı koydunuz , logo niye çerçeveli , niye sarı renk değil, vsvsv. İşin bu tarafı tam parayı veren düdüğü çalar tarafı..Sponsor kulübe 3 - 5 seneliğine 20 - 30 milyon dolar para veriyorsa , o formada nasıl yer almak istediğinin tercihi de onun oluyor tabii. Daha fazla görünürlük elde etmek için formanın renkleriyle daha kontrast renkler kullanmak istiyorar doğal olarak. Yapılan her uygulama da sponsor firmanın onayına sunuluyor.


T.C Bayrak konusu da bir başka husus taraftarın bilmediği ama konuştuğu. Formada bayrak bulundurmak Federasyon'un lig yönetmeliği ile sabitlenmiş ve geçtiğimiz yılın şampiyonu ve kupa şampiyonuna mecbur kılınmış bir durum. Mesela Beşiktaş taraftarı bizim logomuzda da bayrak var , bu yönetim niye ikinci bir bayrak koyar ki formaya diye bağırıyor ama işin arka planında BJK yönetiminin bu konuda Federasyona ne kadar baskı yaptığını ancak bunun için izin alamadığını bilmiyor.

Formanın neresine reklam alınabileceği , bunun büyüklüğünün ne olacağı gibi konular da tamamen TFF'nin maç ekipmanı yönetmeliğiyle düzenleniyor. Federasyon forma üzerinde yeni yerlere izin veriyor , kulüpler de gelir artırmak için buraları kullanıyor veya kullanmıyor. Ama şu ekonomik ortamda yönetimlerin de "bizim formamız her markadan değerlidir, reklam almıyoruz" demesi de mantıklı değil. Bahsettiğimiz paralar senelik 5 - 10 milyon Euro arası. Bundan vazgeçince ne olacak ; taraftar Lincolnler, Alexler izleyemeyecek. E forma reklamsız olsun , içi de mi boş olsun yani!!

Buradan hisse , BJK formalarıyla ilgili şahsi fikrimi de belirteyim. Basit ve klasik değiller ama güzeller ; basit ve klasik yapmak daha kolay aslında ama o zaman da değişik birşey yok denirdi...Zor zenaat bu forma işi..